د افغانستان د ولسي جرګې پخواني غړي محی‌الدین مهدی: د جمهوریت بیرغ پورته کول د ملي یووالي نښه نه، بلکې د بېرته ستنېدو غوښتنه ده

د افغانستان د ولسي جرګې پخواني غړي محی‌الدین مهدی د یوې انتقادي لیکنې په خپرولو سره، په عامه محفلونو او غونډو کې د پخواني جمهوریت د درې‌رنګه بیرغ له کارولو سره خپل ښکاره مخالفت اعلان کړی دی. هغه ویلي چې د دې بیرغ پورته کول نه د ملي یووالي استازیتوب کوي او نه هم د ټول ولس ګډ هویت منعکسوي، بلکې د تېر سیاسي نظام د بېرته راګرځولو شعار ته ورته بڼه لري

د مشروعیت پر موضوع ټینګار

محی‌الدین مهدی په خپله لیکنه کې ټینګار کړی چې د جمهوریت درې‌رنګه بیرغ، د ځینو کسانو د ادعا خلاف، نور د یوه مشروع، نافذ او موجود سیاسي نظام استازیتوب نه کوي. د هغه په باور، د دې بیرغ کارول په عملي ډول د پخواني جمهوریت د بیا احیا غوښتنه ده، نه د ملي اجماع او ټولنیز یووالي هڅه.

هغه زیاتوي چې سیاسي سمبولونه باید د خلکو ترمنځ د یووالي وسیله وي، نه دا چې ټولنه لا نوره هم په سیاسي او فکري ډلو ووېشي

د اساسي قانون حقوقي بحث

د ولسي جرګې پخواني غړي هغه استدلالونه هم رد کړي چې وایي د جمهوریت بیرغ د پخواني اساسي قانون له مخې رسمي حیثیت درلود. د مهدی په وینا، له حقوقي پلوه دا استدلال د منلو وړ نه دی، ځکه چې د جمهوریت له سقوط سره سم، هغه اساسي قانون هم خپل اجرایي اعتبار له لاسه ورکړی دی

هغه ټینګار کړی چې یو قانون یوازې هغه وخت حقوقي ځواک لري چې هغه نظام موجود وي چې قانون پرې ولاړ وي. د ده په باور، د سقوط شوي نظام د قانون پر بنسټ د سیاسي سمبولونو مشروع ګڼل، له حقوقي منطق سره سمون نه خوري

د سیاسي تفرقې خطر

محی‌الدین مهدی خبرداری ورکړی چې د جمهوریت پر بیرغ ټینګار، د یووالي پر ځای، سیاسي تفرقه لا ژوره کوي. هغه ویلي چې دا ډول کړنې د ټولنې بېلابېل لیدلوري د ملي هویت او حاکمیت په اړه لا زیات قطبي کوي او د ګډ تفاهم فضا زیانمنوي

د هغه په وینا، افغانستان دا مهال د داسې سمبولونو اړتیا لري چې د ټولو وګړو لپاره د منلو وړ وي او د تېر نظام د شخړو او اختلافاتو یاد تازه نه کړي

د ملي سمبولونو په اړه پراخ بحث

د مهدی دا څرګندونې په داسې حال کې مطرح کېږي چې په وروستیو میاشتو کې د افغانستان د ملي هویت، ملي سمبولونو او سیاسي راتلونکي په اړه بحثونه زیات شوي دي. یو شمېر کسان د جمهوریت بیرغ د ملي ارزښتونو نښه بولي، خو بل لور ته ځینې سیاسي څېرې، لکه محی‌الدین مهدی، باور لري چې دا بیرغ نور د ټول ولس ګډ سمبول نه شي کېدای

پایله

د محی‌الدین مهدی په اند، افغانستان د تېر پر ځای راتلونکي ته د کتلو اړتیا لري. هغه وایي چې د هغو سمبولونو کارول چې د تېر نظام استازیتوب کوي، نه یوازې د ملي یووالي مرسته نه کوي، بلکې د سیاسي اختلافونو اور ته نور هم لمن وهي. د ده په باور، ریښتینی ملي یووالی هغه وخت رامنځته کېږي چې ټولنه پر ګډو ارزښتونو او د ټولو د منلو وړ مفاهیمو راټوله شي، نه پر هغو نښو چې د سیاسي شخړو یاد تازه کوي