وروسته له هغه چې د امریکا د ملي ګارډ یو غړی په یوه ډزو کې ټپي شو، فدرالي چارواکو په شمالي کالیفورنیا کې د افغان پناهجویانو په وړاندې خپل اقدامات شدت ورکړی دي. د سیمهایزو سرچینو په وینا، په تېرو یوه اوونۍ کې لږ تر لږه شپږ افغان پناهجویان هغه مهال توقیف شوي چې د رسمي احضاریهګانو ځواب ورکولو لپاره راغلي وو
د امریکا چارواکي وایي چې د دوی هدف د هغو کسانو پېژندل دي چې قانوني اسناد نه لري. خو د افغان پناهجویانو او نورو مهاجرینو سره د پولیسو د چلند په اړه اندیښنې راپورته شوي دي. د افغان پناهجویانو په وړاندې د ځانګړې ستراتیژۍ د زیاتېدو سره، د هغوی پر شرایطو، وضعیت او بشري حقونو باندې جدي سوالونه مطرح شوي دي
د کالیفورنیا حکومت او فدرالي چارواکي وایي چې دوی د امنیت د تأمینولو لپاره دغه اقدامات کوي، خو دا ډول تدابیر په ځینو مواردو کې د افغان مهاجرینو او د هغوی کورنیو لپاره د نارضایتي او ویرې سبب ګرځېدلي دي
موقتي ځنډونه او پناهندګۍ غوښتنه
په یوه نوي اقدام کې، د افغان پاسپورټ لرونکو کسانو لپاره د پناهندګۍ غوښتنې او د ویزې پروسه موقتي توګه ودرول شوې ده. دا اقدام د افغانانو لپاره چې د کالیفورنیا په ګډون نورو ایالتونو کې د پناهندګۍ درخواستونه وړاندې کړي دي، یوه نوې خنډه ده. چارواکي دلیل وړاندې کوي چې د امنیتي ستونزو له امله باید د پروسو ارزونه وشي، خو دا اقدام هم د افغان پناهجویانو لپاره په دې سختو شرایطو کې یو نور کړاو جوړوي
د افغان پناهجویانو او مهاجرینو وضعیت
د افغان پناهجویانو ټولنه په دې نوي بدلون کې د پام وړ اندیښنې لري. پناهجویان چې د افغانستان له جګړهځپلو سیمو څخه فرار کړي دي، اوس په امریکا کې د ورته فشارونو او محدودیتونو سره مخ دي. دا فشارونه هغه مهال ډیر جدي کیږي چې دوی د فدرالي چارواکو له لوري د توقیف او تر نظر لاندې نیولو سره مخ کیږي
د کالیفورنیا د پناهجویانو د حقوقو د دفاع ګروپونو او مدافع وکیلانو لخوا اندیښنې راپورته شوې دي چې آیا دا اقدامات د مهاجرینو د بشري حقونو نقض کول دي او آیا دا به یوازې د افغانانو لپاره لا زیاته ستونزه جوړه کړي؟
پاسخونه او د خلکو اندیښنې
د امریکايي چارواکو له لوري د دې وضعیت په اړه یو څو ځوابونه ورکړل شوي دي، خو د افغان پناهجویانو او د مهاجرینو ملاتړ کوونکو ډلو په وینا، دا ځوابونه نه یوازې کمزوري دي بلکې د خلکو په اند د خلکو د قانوني حقونو په اړه روښانه او شفافه لارښوونه نه کوي
یو شمېر شنونکي استدلال کوي چې داسې اقدامات نه یوازې د امنیتي ستونزو د حل لپاره موثر نه دي، بلکه د پناهجویانو د شرایطو د خرابېدو سبب ګرځي. په داسې حال کې چې د امریکا حکومت په دې باور دی چې د ترهګرۍ او نورو خطرونو د مخنیوي لپاره باید داسې تدابیر ولګول شي، د افغان پناهجویانو ټولنه دا ګمان کوي چې دا اقدامات د هغوی د بشري حقوقو او ازادیو پر ضد دي
نتیجه ګیري
په پای کې، د افغان پناهجویانو وضعیت او د هغوی د حقوقو مسأله په دې هکله د یوې پراخې بحث اړتیا لري. آیا د افغان پناهجویانو په وړاندې دا سخت ګامونه به د امریکا امنیتي وضعیت ته ښه والی ور کړي؟ یا چې دا یوازې د افغانانو او نورو مهاجرینو لپاره د ستونزو او کړاوونو زیاتوالی دی؟ دا پوښتنې لا تر اوسه بې ځوابه پاتې دي