گسترش دامنۀ تجاوزات اسرائیل درمنطقه و صدور بیانه های بی اثر از سوی کشورهای اسلامی

گسترش دامنۀ تجاوزات اسرائیل درمنطقه و صدور بیانه های بی اثر از سوی کشورهای اسلامی

نویسنده: محسن موحد

بریا نیوز: (سه شنبه ۲۵ سنبله) حمله اخیر رژیم اسرائیل به خاک قطر، نه‌تنها یک رویداد نظامی محدود، بلکه نشانه‌ای از روندی رو به گسترش در راهبرد تجاوزکارانه این رژیم است. در شرایطی که این حمله آشکارا حاکمیت یک کشور عربی را نقض کرده و تهدیدی مستقیم علیه امنیت منطقه‌ای به شمار می‌رود، واکنش کشورهای عربی و اسلامی بیش از هر زمان دیگری اهمیت داشت، اما آنچه شاهد آن هستیم، به ویژه پس از برگزاری نشست فوق‌العاده و اضطراری سران کشورهای عربی و اسلامی در دوحه و بیانیه خنثی و بی‌خاصیت پایانی‌اش، چیزی جز انفعال، بی‌عملی و صدور همین بیانیه‌های بی‌اثر از سوی دولت‌های عربی و اسلامی نیست. این وضعیت ناامیدکننده پیامدهای سنگینی دارد و در بلندمدت سبب خواهد شد که اسرائیل جسورتر شود و تمامی کشورهای منطقه را در دایره تهدید و تجاوز خود قرار دهد.

۱. بی‌عملی به‌عنوان مشوق تجاوز

اسرائیل طی دهه‌های گذشته ثابت کرده است که به‌دلیل برخورداری از حمایت‌های بی‌قید و شرط ایالات متحده و ضعف و انفعال جبهه عربی ـ اسلامی، هر زمان که با کمترین مانع روبرو شود، دامنه تجاوزات خود را گسترش می‌دهد. سکوت و بی‌عملی کشورهای منطقه پس از بمباران قطر، در واقع نوعی چراغ سبز برای ادامه این روند است. وقتی کشوری که میزبان پایگاه‌های بزرگ غربی و شریک اقتصادی مهم بسیاری از کشورهای عربی است، در معرض حمله مستقیم قرار می‌گیرد و پاسخی عملی از سوی متحدان و هم‌پیمانان خود دریافت نمی‌کند، اسرائیل مطمئن می‌شود که هزینه اقداماتش بسیار پایین‌تر از سود استراتژیک آن خواهد بود.

۲. شکاف درون جهان عرب و اولویت‌های متضاد

یکی از عوامل اصلی این بی‌عملی، شکاف عمیق میان دولت‌های عربی است. بسیاری از کشورهای عربی طی سال‌های اخیر مسیر عادی‌سازی روابط با اسرائیل را در پیش گرفته‌اند و در نتیجه، عملاً در برابر تجاوزات این رژیم به همسایگان خود دست بسته‌اند. برخی دیگر از کشورها نیز به دلیل وابستگی شدید به حمایت‌های امنیتی و اقتصادی غرب، تمایلی به رویارویی با اسرائیل ندارند. این وضعیت سبب شده است که «مساله فلسطین» و اکنون «حمله به قطر» از اولویت سیاسی این کشورها خارج شود و به موضوعی حاشیه‌ای بدل گردد.

۳. پیامدهای امنیتی برای همه کشورهای منطقه

بی‌عملی در برابر حمله به قطر، محدود به همان کشور نخواهد ماند. تجربه تاریخی نشان داده که اسرائیل در صورت عدم مواجهه با بازدارندگی مؤثر، قلمرو اهداف خود را گسترش می‌دهد. اگر امروز قطر بدون پاسخ جدی هدف قرار می‌گیرد، فردا می‌تواند نوبت کویت، عمان یا حتی عربستان سعودی باشد. این چرخه تجاوز تا زمانی ادامه خواهد یافت که یک واکنش بازدارنده و هماهنگ از سوی کشورهای منطقه شکل نگیرد. بنابراین، انفعال کنونی نه‌تنها قطر، بلکه تمامی کشورهای عربی و اسلامی را در معرض خطر مستقیم قرار می‌دهد.

۴. تضعیف جایگاه جهان اسلام در افکار عمومی

از زاویه‌ای دیگر، این سکوت سنگین سبب می‌شود افکار عمومی در جهان اسلام دچار سرخوردگی و بی‌اعتمادی نسبت به دولت‌های خود شوند. ملت‌های مسلمان که سال‌ها است شاهد کشتار و محاصره مردم فلسطین هستند، اکنون می‌بینند حتی زمانی که یک کشور عربی ثروتمند و دارای روابط گسترده منطقه‌ای هدف حمله قرار می‌گیرد، واکنش‌ها در حد چند بیانیه دیپلماتیک باقی می‌ماند. این مساله می‌تواند شکاف میان ملت‌ها و دولت‌ها را عمیق‌تر کرده و زمینه را برای رشد جریان‌های اعتراضی و حتی افراطی فراهم آورد.

۵. مسوولیت تاریخی و راه برون‌رفت

کشورهای عربی و اسلامی در برابر یک آزمون تاریخی قرار گرفته‌اند. اگر امروز نتوانند با تشکیل جبهه‌ای واحد، اقدام عملی در برابر اسرائیل انجام دهند، نه‌تنها امنیت جمعی خود را به خطر می‌اندازند، بلکه درر آینده نظم منطقه‌ای را نیز به نفع تل‌آویو رقم خواهند زد. تشکیل نشست اضطراری سازمان همکاری اسلامی، استفاده از ابزارهای اقتصادی مانند تحریم روابط با شرکت‌های حامی اسرائیل و حمایت فعال از مقاومت فلسطین و جبهه‌های منطقه‌ای می‌تواند بخشی از راهکارهای عملی باشد. بدون چنین اقداماتی، شعارها و بیانیه‌ها هیچ اثری بر رفتار تل‌آویو نخواهد گذاشت.

جمع‌بندی

حمله اسرائیل به قطر زنگ خطری جدی برای کل جهان عرب و اسلام است. انفعال و بی‌عملی کنونی نه‌تنها به اسرائیل جسارت بیشتری برای ادامه تجاوزات می‌دهد، بلکه جایگاه سیاسی و امنیتی کشورهای منطقه را به‌شدت تضعیف می‌کند. اگر این روند ادامه یابد، هیچ کشوری در منطقه از تهدیدات اسرائیل در امان نخواهد بود. امروز زمان تصمیم‌گیری است؛ یا جهان عرب و اسلام با اقدام جمعی و عملی، هزینه تجاوزات اسرائیل را افزایش می‌دهند، یا باید آماده باشند فردا هر یک از آن‌ها به تنهایی در معرض حمله قرار گیرد.